Πλατυποδία είναι η ελάττωση του ύψους ή και η εξάλειψη της ποδικής καμάρας με σύγχρονη βλαισότητα της πτέρνας. Φυσιολογικά η ποδική καμάρα αρχίζει να αναπτύσσεται μετά την ηλικία των 12-18 μηνών, αφού δηλαδή το βρέφος αρχίσει να περπατάει, και ολοκληρώνεται γύρω στα 5-6 χρόνια. Είναι φυσικό στην περίοδο αυτή η ποδική καμάρα να είναι ελαττωμένη, γι” αυτό μόνο εφόσον συνοδεύεται από βλαισότητα της πτέρνας, το εύρημα αυτό αξιολογείται.Η πλατυποδία είναι συχνό πρόβλημα στα παιδιά. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι το πρόβλημα αφορά κυρίως τους γονείς τους διότι τα ίδια τα παιδιά συνήθως ούτε καν το αντιλαμβάνονται.
Πλατυποδία με βλαισότητα των πτερνών
Γενικά η πλατυποδία διακρίνεται σε:
1) Χαλαρή
2) Δύσκαμπτη.
Χαλαρή πλατυποδία
Η χαλαρή πλατυποδία εμφανίζεται στα βρέφη σαν ένα φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης και συνήθως εξαφανίζεται λίγα χρόνια μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης της ποδικής καμάρας. Σε ορισμένες περιπτώσεις η παραμόρφωση παραμένει και στην ενήλικο ζωή. Πολλά από αυτά τα παιδιά έχουν συνδεσμική χαλαρότητα ενώ μπορεί να υπάρχει ένα οικογενειακό ιστορικό τόσο πλατυποδίας όσο και υπερκινητικότητας της άρθρωσης.Είναι κατά κανόνα αμφοτερόπλευρη και οφείλεται συνήθως σε χαλαρότητα των συνδέσμων του άκρου ποδός. Λιγότερο συχνά παρατηρείται σε εξωτερική στροφή των σκελών, σε βλαισά γόνατα, βραχύ αχίλλειο τένοντα κλπ.
Οι γονείς συνήθως παραπονούνται για εύκολη κόπωση των παιδιών, συχνές πτώσεις κατά το βάδισμα ή το τρέξιμο και γρήγορη φθορά των παπουτσιών από την εσωτερική πλευρά των τακουνιών. Εκτός από την πτώση της ποδικής καμάρας και τη βλαισότητα της πτέρνας, συχνά η κεφαλή του αστράγαλου και το σκαφοειδές προέχουν προς τα έσω. Όταν υπάρχει υπεράριθμο σκαφοειδές, υπάρχει χαρακτηριστική προεξοχή στο έσω μέρος του οστού αυτού.Η εξέταση συμπληρώνεται με έλεγχο και των άλλων αρθρώσεων για συνδεσμική χαλαρότητα.
Xαρακτηριστική προεξοχή στο έσω μέρος του σκαφοειδούς
Θεραπεία
Περιπτώσεις χαλαρής πλατυποδίας ελαφρού μέχρι μέτριου βαθμού είναι ανώδυνες και δε χρειάζονται ιδιαίτερη θεραπεία. Οι ασκήσεις, που αποτελούν το δεύτερο σκέλος της κλασικής θεραπείας της πλατυποδίας, είναι αμφίβολο αν βελτιώνουν την καμάρα του ποδιού και δεν είναι στην πράξη εφαρμόσιμες σε ένα μικρό παιδί. Άλλωστε το μικρό παιδί με τη διαρκή κινητικότητα του κάνει πολύ περισσότερες ασκήσεις από όσες του χρειάζονται. Στο παρελθόν γινόταν κατάχρηση σε ειδικά υποδήματα που δεν είναι καλά ανεκτά από τα παιδιά. Σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν προσφέρουν τίποτα. Ειδικοί πάτοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περιπτώσεις σοβαρού βαθμού βλαισότητας της πτέρνας για διόρθωση του άξονα του ποδιού.
Ειδικοί πάτοι για διόρθωση της βλαισότητας της πτέρνας και υποστήριξη της ποδικής καμάρας
Δύσκαμπτη πλατυποδία
Μία παραμόρφωση η οποία δεν μπορεί να διορθωθεί παθητικά θα πρέπει να προκαλεί την υπόνοια στο εξεταστή για την παρουσία μιας υποκείμενης παθολογίας.
Τα αίτια της δύσκαμπτης πλατυποδίας:
- Οστική ή χόνδρινη γέφυρα που συνδέει την πτέρνα με το σκαφοειδές ή με τον αστράγαλο . Στις περιπτώσεις αυτές και εφόσον ο ασθενής παραπονείται για πόνο , προσφεύγουμε στη χρήση ειδικών πάτων όχι για να διορθώσουμε αλλά για να στηρίξουμε την ποδική καμάρα και την πτέρνα αν αυτό αποτύχει θα χρειαστεί το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.
- Κάθετος αστράγαλος, που αποτελεί ανωμαλία της διάπλασης του άκρου ποδός κατά την οποία ο αστράγαλος φέρεται κάθετα μεταξύ πτέρνας και σκαφοειδούς, έτσι ώστε ο αυχένας του να κάνει άρθρωση με το σκαφοειδές . Ο κάθετος αστράγαλος είναι μια σπάνια κατάσταση που μπορεί να εκδηλωθεί ως πλατυποδία. Χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση.