Η φωνή είναι αποτέλεσμα αλληλοεπίδρασης του αναπνευστικού συστήματος, του λάρυγγα και του συστήματος αντήχησης (το φάρυγγα, το στόμα, την μύτη). Με πολύ απλά λόγια, ο αέρας που εκπνέεται από τους πνεύμονες περνάει από τις φωνητικές χορδές οι οποίες στη συνέχεια πάλλονται και έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή της φωνής. Οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγιεινή της φωνής είναι το περιβάλλον, η υγεία, αλλά και η ψυχολογία του ατόμου, ο τρόπος χρήσης της φωνής, αλλά και η δομή του φωνητικού συστήματος.
Οποιαδήποτε μεταβολή στους πιο πάνω παράγοντες έχει ως συνέπεια αλλαγή στην ποιότητα της φωνής του ατόμου. Πιο συγκεκριμένα, η στιγμιαία ή διαρκής διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας που γίνεται αντιληπτή τόσο από τον πάσχοντα όσο και από το περιβάλλον του και συνίσταται στη μεταβολή των χαρακτηριστικών της φωνής, με σειρά συχνότητας τη χροιά, την ένταση και το ύψος, ονομάζεται Δυσφωνία.
Οι διαταραχές φώνησης μπορεί να οφείλονται σε Οργανικές αιτίες:
- Καλοήθεις ασθένειες του λάρυγγα (οξεία λαρυγγίτιδα ιογενούς αιτιολογίας, χρόνια λαρυγγίτιδα).
- Κακοήθεις ασθένειες του λάρυγγα.
- Τραύμα ή κάκωση του λάρυγγα ύστερα από ατύχημα, διασωλήνωση ή εισπνοή χημικών.
- Νευρολογικές παθήσεις (Νόσος Parkinson, Σκλήρυνση κατά πλάκας).
- Ενδοκρινολογικοί παράγοντες (λήψη φαρμάκων, Υποθυρεοειδισμός, Υπερθυρεοειδισμός).
Επίσης, καταστάσεις που δρουν «χρονίως» (μη οργανικής αιτιολογίας) ενδέχεται να οδηγήσουν σε μία φωνητική δυσλειτουργία, η οποία μπορεί να γίνει μόνιμη με την επίδραση καταλυτικών παραγόντων. Αναφερόμαστε σε καταστάσεις όπως:
- Κακή χρήση της φωνής λόγω επαγγέλματος
(εκπαιδευτικοί, έμποροι, εκφωνητές, τραγουδιστές, ηθοποιοί κλπ.).
- Ψυχολογικές διαταραχές (άγχος, προσωπικές συγκρούσεις).
- Κακή τεχνική στην ομιλία ή στην αναπνοή.
- Περιβάλλον με θόρυβο ή σκόνη
Οι διαταραχές φώνησης μπορεί να οφείλονται σε οργανικές και μη αιτίες και οδηγούν σε φωνητικές συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από το αίσθημα της κούρασης ή της υπερβολικής προσπάθειας κατά την ομιλία, το βράχνιασμα, τον ακατάλληλο ή και ανεπαρκή τρόπο αναπνοής, το συχνό καθάρισμα του λαιμού και τον έντονο βήχα. Σαν αποτέλεσμα θα υπάρξουν αλλαγές στην ποιότητα, στο ύψος, την ένταση, τη σταθερότητα της φωνής, στον τύπο της αναπνοής και την αντήχηση.
ΚΟΥΡΑΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
Επιστημονικός Υπεύθυνος του «ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΟΥΛΑΣ»
Μέλος ΔΣ του «Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδας» (ΣΕΛΛΕ)