Όταν τα συναισθήματα αγγίζουν το σανίδι

Η τέχνη του θεάτρου δίνει την ευκαιρία στον ηθοποιό να εκφραστεί, να επικοινωνήσει και να ενσαρκώσει στη σκηνή όσα οι λέξεις δεν μπορούν να ξεστομίσουν. Με λίγα λόγια να περάσει ιδέες στο κοινό που παρακολουθεί τη παράσταση. Ο ηθοποιός καλείται, όχι μόνο να παρουσιάσει τα συναισθήματά του στον θεατή, αλλά ταυτόχρονα να τον κάνει να τα βιώσει και εκείνος.

Ένα άτομο με κινητικές ή νοητικές δυσκολίες ή διαφορετική συμπεριφορά από το συνηθισμένο, στην σημερινή κοινωνία δεν έχει τη προσοχή που χρειάζεται. Πολλές καταστάσεις γύρω μου, μου δείχνουν ότι βρίσκεται στο περιθώριο, ενώ πιστεύω πως έχει κάθε δικαίωμα να αποτελεί μέλος της κοινωνίας και να υποστηρίζεται. Υπάρχει άγνοια πολλών ανθρώπων για τις κινητικές ή μη δυσκολίες ενός ατόμου. Ο στόχος μέσα από το θέατρο είναι να γνωρίσει ο κόσμος τη διαφορετικότητα ενός ατόμου.

 

Ο Roy Frank »R.J» Mitte (γεν. στις 21-8-1992) είναι Αμερικανός ηθοποιός, γνωστός για το ρόλο του ως Walter »Flynn» White στην αμερικάνικη σειρά »Βreaking bad«. Ο χαρακτήρας που υποδύεται στη σειρά έχει εγκεφαλική παράλυση μέτριου βαθμού, ενώ ο ίδιος ο ηθοποιός έχει στην πραγματικότητα ήπια εγκεφαλική παράλυση. Ο Mitte γεννήθηκε στη Λουιζιάνα και μετακόμισε με την οικογένειά του στο Λος Άντζελες το 2006, όπου και άρχισε ιδιαίτερα μαθήματα με τον μάνατζερ ταλέντων, Α. Witt, o oποίος έχει επίσης μια μορφή εγκεφαλικής παράλυσης. Οι δυο τους άρχισαν να ψάχνουν ρόλους όπου η αναπηρία του θα χρησίμευε για να ενημερωθούν οι θεατές επάνω σε θέματα αναπηρίας. Έτσι, πέρασε οντισιόν για το Breaking Bad και πήρε το ρόλο.

Ο ίδιος αναφέρει ”Πολλοί άνθρωποι είναι ανάπηροι, αλλά όλοι είμαστε ικανοί να κάνουμε πράγματα με το δικό μας τρόπο. Δεν θυμάμαι πόσοι γιατροί μου είπαν «Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό». Το μόνο που πετύχαιναν ήταν να με κάνουν πιο αποφασισμένο. Η αναπηρία μου με έχει κάνει αυτό που είμαι σήμερα. Το Χόλυγουντ δεν πρέπει να φοβάται ηθοποιούς σαν και μένα. Η διαφορετικότητα μπορεί μόνο καλύτερη να κάνει την ιστορία”. Ο  Mitte είναι εκπρόσωπος της »US united cerebral palsy» και αγωνίζεται για την ένταξη των ηθοποιών με αναπηρία και για την απεικόνιση της αναπηρίας μέσα από την ΜΜΕ και τις ταινίες.

Το «ΘΕΑΜΑ» – Θέατρο Ατόμων με Αναπηρία, αποτελεί το μοναδικό επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα με ηθοποιούς με κινητικές αναπηρίες στην κύρια σύνθεσή του. Ο Βασίλης Οικονόμου είναι ο πρώτος ‘Έλληνας ηθοποιός με αναπηρία που σπούδασε σε δραματική σχολή. Στη συνέχεια εξελίχθηκε σε έναν ιδιαίτερα σημαντικό καλλιτέχνη του θεάτρου, με εξαιρετική καλλιέργεια και εμπεριστατωμένη γνώση του αντικειμένου. Το 2010, έχοντας μία γόνιμη εμπειρία ως ηθοποιός, μεταφραστής και σκηνοθέτης, ο Βασίλης Οικονόμου δημιούργησε το «ΘΕΑΜΑ», το οποίο στοχεύει και στη δημιουργία Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης για ηθοποιούς με αναπηρία.

Ο εκ των πρωταγωνιστών της παράστασης «Ιστορία του Ζωολογικού Κήπου» του Εντουαρντ Αλμπι, Μιχάλης Ταμπούκας, μιλάει για τη συνεργασία του με το «ΘΕΑΜΑ» και τους ανθρώπους με ειδικές αναπηρίες, για το δημιουργό της ομάδας και σκηνοθέτη της παράστασης Βασίλη Οικονόμου, ενώ υπογραμμίζει ότι η αλήθεια της έκφρασης δε γνωρίζει αναπηρίες και όρια. Το έργο πραγματεύεται τη σύγκρουση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Το «ΘΕΑΜΑ» είναι πέρα από την αναπηρία. Πολύ μακριά από κάθε σκεπτικό όπου η αναπηρία είναι κάτι που εκφράζεται μέσα από την τέχνη – την όποια τέχνη – ως μία δευτερεύουσα δραστηριότητα. Εδώ είναι η τέχνη που εκφράζεται μέσα από την αναπηρία. ‘Οπως δηλαδή συμβαίνει σε κάθε περίπτωση ανάλογα με τα εκάστοτε εκφραστικά μέσα. Στην αλήθεια που εκφράζει το θέατρο. Στην αλήθεια του κάθε ανθρώπου.

Αισθάνομαι ότι ένας άνθρωπος όταν νιώθει διαφορετικός από τους άλλους, του γεννιέται και η επιθυμία να εκφράσει την εξής ιδέα: «όλοι είμαστε ίδιοι και διαφορετικοί συγχρόνως». Αναρωτιέμαι, αν ο κόσμος αποτελούταν μόνο από άτομα με κινητικές δυσκολίες για παράδειγμα, ένας αρτιμελής  άνθρωπος θα ήταν τόσο διαφορετικός. Η ουσία βρίσκεται κατά τη γνώμη μου πιο βαθιά. Υποστηρίζω θερμά το γεγονός ότι τα άτομα με διαφορετικό τρόπο έκφρασης, μέσα από το θέατρο μπορούν όχι απλά να περάσουν ένα μήνυμα στους υπολοίπους, αλλά να κάνουν τον κόσμο πιο ανθρώπινο. Τελικά,  ο ένας έχει “ανάγκη” τον άλλο.. Όλοι οι άνθρωποι, κατά τη γνώμη μου, έχουν θησαυρούς που χρειάζεται να ανακαλύψουμε..

Τι λέτε; Να δούμε την παράσταση;

Παπαδοπούλου Χριστίνα, εργοθεραπεύτρια

Πηγές: R.J. Mitte, ένας ηθοποιός με εγκεφαλική παράλυση, noesi/κοινωνικές ομάδες

ΕΛΕΝΗ  ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ Μικρό  επίμετρο  στο   άρθρο   της   E.   Fischer-Lichte,   «Ενσάρκωση:   από   το   χαρτί   στη   σκηνή.   Η   θεατρική  μορφή»

Taylor and Francis online.  Side effects: an analysis of Mind the Gap’s Boo and the reception of theatre involving learning disabled actors. Volume 15, Issue 4, 2010,

http://www.in2life.gr/culture/theatre/article/297039/theatrikos-heimonas-2013-ti-tha-doyme-fetos-epi-skhnhs.html  της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

http://fridge.gr/57302/stiles/beep/  άρθρο:  Παπαλιάς Τάσος «Ακουστικές ιδιότητες των αρχαίων ελληνικών χώρων»

http://www.agelioforos.gr Θέατρο «Τέχνη δίχως όρια» συνέντευξη στη Γιώτα Σωτηροπούλου