Από το βρέφος στον έφηβο: Κατάλληλα παιχνίδια για κάθε ηλικία 3-5 ετών (4ο μέρος)

Από το βρέφος στον έφηβο: Κατάλληλα παιχνίδια για κάθε ηλικία (3ο μέρος)

3-5 ετών

Στην ηλικία από 3 έως 5 ετών το παιδί εντάσσεται στον Παιδικό Σταθμό και το Προνήπιο, αφού έχει αναπτύξει τον κινητικό του έλεγχο και ταυτόχρονα, με την ανάπτυξη της θεωρίας του νου σταδιακά (περίπου στην ηλικία των 4 ετών) και της κεντρικής συνοχής, προχωρά σε καλύτερη εκτελεστική λειτουργικότητα τόσο συνεργασίας με άλλα παιδιά, όσο και οργανωμένων παιχνιδιών και πρώτων αθλημάτων.Ταυτόχρονα ο χαρακτήρας του γίνεται πιο άστατος (ήσυχο, άτακτο, κοινωνικό). Ταυτόχρονα, είναι η ηλικία των πολλών ερωτήσεων λόγω της τεράστιας αύξησης του ενδιαφέροντος να μάθει πώς λειτουργεί ο κόσμος μας. Σύμφωνα με τον Piaget, συνεχίζει να βρίσκεται στο «προεννοιολογικό στάδιο» (προ-λογική σκέψη και λύσεις προβλημάτων) που θα κρατήσει και για τα επόμενα 2 έτη του.Ακόμα και πιο σύνθετα προβλήματα λύνονται μέσω της αναπαράστασης και της γλώσσας η οποία εξακολουθεί μαζί με τη σκέψη είναι ακόμα εγωκεντρικές. Η κοινωνική συμπεριφρορά εξελίσσεται και άλλο, χωρίς όμως ακόμη να οργανώνεται ώριμα η σκοπιμότητα στον ηθικό συλλογισμό. Κατά Erickson, το παιδί προχωράει στην «πρωτοβουλία». Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία προσπαθούν να ενεργούν σαν μεγάλοι, δεχόμενοι ευθύνες που ξεπερνούν την ικανότητά τους να τις χειριστούν. Μερικές φορές υιοθετούν στόχους ή αναλαμβάνουν δραστηριότητες που συγκρούονται με αυτές των γονιών τους και των άλλων μελών της οικογενείας και αυτές οι συγκρούσεις μπορεί να τα κάνουν να αισθάνονται ένοχα. Η επιτυχής επίλυση αυτής της κρίσης απαιτεί μια ισορροπία: το παιδί πρέπει να διατηρήσει μια αίσθηση πρωτοβουλίας κι ωστόσο να μάθει να μην προσκρούει στα δικαιώματα, προνόμια ή τους στόχους των άλλων. Η οικογένεια είναι ο κοινωνικός παράγοντας κλειδί.

Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα τα παιχνίδια μπορούν να είναι δημιουργικά ή να μιμούνται τις δραστηριότητες των γονιών και των μεγαλύτερων παιδιών. Μέσα από το παιχνίδι και τις διασκεδαστικές εμπειρίες το παιδί εξακολουθεί να φορμάρει, αξιολογεί, κατηγοριοποιεί και ξεκαθαρίζει τις ιδέες, τα συναισθήματα και τις σύνθετες δράσεις. Το παιδί δίνει σημασία στα αντικείμενα, ανάλογα με την ικανότητα του να συμβολίζει, ελέγχει, αλλάζει και επικυριαρχεί. Τώρα όμως το παιχνίδι ξεκινά να σχετίζεται με ομάδα συνομηλίκων σε αυξανόμενο περιβάλλον συναγωνισμού (σχολικό πλαίσιο, παιδική χαρά) γιατί μέσω του παιχνιδιού και των διασκεδαστικών εμπειριών αρχίζει να ξεκαθαρίζει αισθητηριακές, κινητικές, γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες, ανακαλύπτει ποικιλία δράσεων σε πολύπλοκα αντικείμενα και αναπτύσσει ενδιαφέροντα και ικανότητες που προωθούν την ικανότητα για σχολικές και εργασιακές δραστηριότητες. Η επικύρωση από τους συνομηλίκους γίνεται μέσω του αποτελέσματος του παιχνιδιού. Οι γονείς βοηθούν και επικυρώνουν όταν λείπουν οι συνομήλικοι.

-Απλά παζλ με 5-6 κομμάτια

-Βιβλία για αφήγηση ιστοριών(σύντομες ιστορίες ή ιστορίες δράσης)

-Μαυροπίνακας και κιμωλία ή πίνακας λευκός με μαρκαδόρους

-Τουβλάκια, κυβάκια, οικοδομικό υλικό

-Παιδικά εργαλεία (κατσαβιδάκια, λαβίδες, μαχαιράκια, σφυράκια κλπ)

-Εκπαιδευτικά τραπεζάκια, που το παιδί μαθαίνει λέξεις, χρώματα, σχήματα, μεγέθη κ.ά.

-Καροτσάκια

-Κουκλόσπιτο, κούκλες-μαριονέτες

-Μπάλα για να κλωτσάει, πιάνει και πετάει

-Παιχνίδι στόχου (bowling, darts με Velcro κλπ)

-Παιδικά κουζινικά σκεύη παιχνίδια

-Παιχνίδια εξωτερικού χώρου: κουτί με άμμο, σπιτάκι, κουβαδάκια και φτυάρια

-Παιχνίδια – μεταφορικά μέσα

-Πηλός, πλαστελίνη

-Μπογιές, μη τοξικές δαχτυλομπογιές

-Κασετόφωνο ή μαγνητόφωνο

-Ρούχα μεταμφίεσης

-Τρίτροχο ποδήλατο

-Τραμπολίνο

-Επιτραπέζια που δεν απαιτούν ανάγνωση

-Χειροτεχνίες (να κόβει και να κολλάει) και ζωγραφική (πινέλα, κιμωλία, ξυλομπογιές, μαρκαδόρους)

-Αντικείμενα εικαστικά (καβαλέτα, σετ ζωγραφικής κλπ)

-Βιβλία βαψίματος

-Παιχνίδια μνήμης

-Πολύπλοκα κατασκευαστικά παιχνίδια (Lego, τουβλάκια, σε πρότυπο κλπ)

-Υλικά δραματοποίησης

-Ψαρέματα

-Δραστηριότητες νοικοκυριού όπως μαγείρεμα, σιγύρισμα, κηπουρική, περιποίηση ζώου

-Εξαρτήματα αδρής κίνησης (παιδική χαρά κλπ)

-Υλικά πιο σύνθετα για φανταστικό και προβολικό παιχνίδι (play mobile με σπιτάκια κλπ)

Αλεξάνδρου Στράτος Παιδιατρικός Εργοθεραπευτής. Δ/ντής Κέντρου Προσέγγιση

5-10 ετών

Από το βρέφος στον έφηβο: Κατάλληλα παιχνίδια για κάθε ηλικία (5ο μέρος)